دمنوش ها

امروزه با توجه به افزایش اطلاعات مردم در خصوص گیاهان دارویی، شاهد مصرف بیشتر این گیاهان هستیم. اما لازم است بدانیم که استفاده از این داروها همانند داروهای شیمیایی دارای قواعد خاصی میباشد که در صورت درست اجرا نشدن نه تنها سودمند نیست، بلکه امکان دارد خسارات جبران ناپذیری را از خود بر جای بگذارد.

مهم است بدانیم که استفاده از دم نوش ها به دو صورت انجام میشود، که هر یک خواص جداگانه ای دارد. گاهی در اثر جوشاندن گیاهی که نیاز به دم کردن دارد نه تنها خواص اصلی آن را از بین میبریم، بلکه این امکان وجود دارد که در اثر مصرف مشکلاتی را برای بدن ایجاد نماییم. اغلب گیاهان دارای بافتی سفت و خشن هستند که بدن قادر به هضم و جذب مواد موثره آنها نیست برای همین منظور باید ابتدا آنها را خرد و از دمکرده آنها استفاده کرد که معمولاً تهیه دمکرده نیاز به زمانی طولانی حتی تا یک ساعت دارد.

برای تهیه دمنوش، ادویه‏، میوه‏، برگ، ساقه یا ریشه گیاهان را می‌‏توان خشک، پودر و در نهایت دم کرد. در این روش، گیاه را می‌کوبند و در آب جوشیده برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در ظرف در بسته روی بخار ملایم قرار می‌دهند و بعد صاف می‌کنند.

تفاوت جوشانده و دمنوش

اگر گیاه را مستقیم‌ با آب سرد یا گرم بجوشانند، جوشانده‌ای به دست می‌آید که خاصیت و اثر آن قوی‌تر از دمنوش است و در مقایسه با عرقیات گیاهی، خواص تقویتی و همچنین عطر خارج شده از گیاه بیشتر است. البته تحقیقات نشان داده است‌ جوشانده برخی گیاهان به دلیل تاثیر قوی و فوری بر برخی ارگان‌های مختلف بدن، عوارض ناگواری به دنبال دارد و می‌تواند به مسمومیت یاحتی مرگ منجر شود. در نتیجه توصیه می‌شود، برای مصارف روزانه به میزان متعادل از دمنوش استفاده و مصرف جوشانده بخصوص جوشانده گیاهان ناشناخته بدون نظر و تجویز متخصصان این حرفه اجتناب شود.

کدام دم نوش بهتر است؟

دم نوش ها به دو شکل فله و کیسه ای در مغازه ها یافت میشوند که مصرف هر کدام بسته به شرایط فردی هر شخص متفاوت و کاملا سلیقه ای می باشد. اما دم نوش هایی که از ساقه، ریشه و یا برگ گیاهان به صورت فله ای درست میشوند دارای خواص بیشتر و البته زحمت و زمان بیشتری می باشند. اگرچه این نوع دم نوش ها مقرون به صرفه تر هستن  اما امروزه با توجه به کم بود زمان برای دم کردن و یا جوشاندن این گیاهان از پودر شده آنها که دسترسی راحت تر و زمان کم تری برای تهیه آنها صرف میشود استفاده می شود.

دکتر محمدحسین عزیزی، متخصص علوم و صنایع غذایی و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس درباره کیفیت دمنوش‌های کیسه‌ای می‌گوید: به دلیل آن که برای تهیه دمنوش کیسه‌ای، گیاه را خرد و پودر می‌کنند، کیفیت اولیه گیاه را ندارد، اما اگر تولید کارخانه معتبر و با مهر استاندارد و پروانه بهداشت باشد، باکیفیت محسوب می‌شود.

این متخصص می‌افزاید، اغلب دمنوش‌های کیسه‌ای رنگ زرد ملایمی دارند، بجز دمنوش چای ترش، میوه‌های استوایی یا دمنوش آلبالو که قرمز پررنگ است. اگر دمنوشی رنگ قوی و طعم و بوی تند و غیرطبیعی داشته باشد، به تقلبی بودن آن شک کنید. این دمنوش‌ها تا وقتی خشک و فاقد رطوبت باشند، فسادپذیر نخواهند بود. بهتر است دمنوش انتخابی، تولید داخل باشد چراکه احتمال دارد برخی انواع دمنوش‌های وارداتی مورد تائید وزارت بهداشت نبوده و حاوی رنگ، اسانس و مواد نگهدارنده باشد.

دم نوش ها هم تاریخ مصرف دارند

دمنوش‏ها حاوی ترکیبات مفیدی هستند که بر اثر گذشت زمان از مزیتشان کاسته می‌شود. بهترین زمان نگهداری انواع گیاه دارویی برای حفظ و بهره وری از مواد موثره آن بین شش ماه تا دو سال، بسته به نوع و اندام گیاه مورد نظر است و باید آن را در جای خشک و خنک و به دور از نور آفتاب نگهداری کرد.

بیش از این مدت نگهداری، با وجود آن که احتمال دارد طعم و بو تغییر نکند و فاسد نشود، اما به مرور از فواید آن کاسته می‌شود، ضمن این که دمنوش‌های فله‌ای بی‌نام و نشان اغلب تاریخ مصرف مشخصی ندارند و احتمال غیربهداشتی بودن آنها زیاد است بنابراین دم نوش های خود را از مراکز معتبر و شناخته شده تهیه نمایید.

دم نوش ها را زیر نظر فرد متخصص مصرف کنید

مهم است که بدانیم گاهی تداخل اثر چند گیاه با یکدیگر می‌تواند از خواص دمنوش بکاهد یا با ایجاد مسمومیت، موجب بروز عوارض جزئی یا شدید در مصرف‌کننده شود.
در نتیجه بدون آگاهی و خودسرانه از مخلوط کردن چند نوع گیاه با یکدیگر بپرهیزید و سعی کنید دمنوش‌های مخلوطی را انتخاب کنید که به صورت بسته‌بندی و تائید شده عرضه می‌شوند. برای آنکه بتوانیم از تمامی مواد سودمند گیاه استفاده کنیم بهتر است با کسب اطلاع از اطباء و کارشناسان این رشته اقدام به ترکیب و تهیه دمنوش کنیم، در نتیجه بدون آگاهی، از مخلوط کردن چندین نوع گیاه با یکدیگر بپرهیزید.