در یافتن مواردی برای از بین بردن علایم روماتیسم مفصلی، شاید در باره ادویه جات و مکمل های غذایی و تاثیر آنها برای آرام کردن درد مطالبی را خوانده یا شنیده اید. ولی قبل از آنکه برای کاربرد آنها به آشپزخانه یا فروشگاه مواد غذایی سری بزنید، بهتر است بدانید چطوری این مکمل ها در برنامه معالجه روماتیسم مفصلی شما جای می گیرند.

درمان روماتیسم مفصلی: مکمل ها

بر اساس یافته های مرکز علمی طب مکمل و جایگزین (NCCAM) در انجمن ملی سلامتی، گستره وسیعی از روشهای درمانی مکمل و جایگزین (شامل مکمل های گیاهی و غذایی) برای روماتیسم مفصلی مفید ند. در حالی که NCCAM از چندین آزمایش بالینی برای بررسی این ادعا حمایت می کند، افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی نباید درمانهای سنتی و تایید شده را به نفع این مکمل ها تا زمان مشورت با پزشک، کنار بگذارند. انجام این کار ضرر بیشتری را به بیماران وارد خواهد کرد.

تمامی مکمل های غذایی و گیاهی می توانند با داروهای مصرفی ایجاد تداخل کرده و باعث بروز سایر عوارض جانبی مانند واکنش های آلرژیک شوند. از اینرو مشورت با پزشک پیش از استفاده از این مکمل ها ضروری است.

برخی از مکمل های معروف برای روماتیسم مفصلی ، عبارتند از:

روغن گل گاو زبان، که حاوی اسیدهای چرب امگا-۶ است. تصور بر این است که استفاده از این روغن باعث تسکین درد و سفتی مفاصل می شود. هرچند بر اساس مطالب منتشر شده توسط NCCAM، نتایج بدست آمده از مطالعات ،تاثیر روغن گل گاو زبان برای روماتیسم مفصلی قطعی نیست. و اما یک مورد احتیاطی: روغن گل گاو زبان و یا سایر روغن های حاوی اسیدهای چرب امگا-۶، مانند روغن گل پامچال، می توانند باعث افزایش خونریزی و کبودی شوند. NCCAM همچنین هشدار می دهد روغن گل گاوزبان ساخته شده با افزودنی ، می تواند باعث آسیب دیدن کبد شود. مقدار لازم مصرف این روغن، برای هر فرد متفاوت است. در این مورد با روماتولوژیست خود مشورت کنید. مکمل های روغن گل گاو زبان در بسیاری از داروخانه ها و فروشگاه های مواد غذایی طبیعی موجود است.

پماد کپسایسین عامل بی حس کننده ای است که از فلفل قرمز بدست می آید. پماد بر روی مفاصل ملتهب شده یا دردناک مالیده می شود. مطالعات نشان می دهد در صورت استفاده روزانه از این پماد، اثربخشی آن در کاهش درد مفاصل ،در حد متوسط است. عوارض جانبی استفاده از پماد: احساس سوزش پس از به کار بردن آن. از توصیه های پزشک در مورد استفاده از این مکمل، پیروی نمایید.

روغن کبد ماهی، منبعی غنی از اسیدهای چرب امگا-۳، به خوبی باعث تسکین علایمی مانند التهاب و درد در بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی می شود. دکتر روبرت هافمن، رئیس سابق بخش روماتولوژی و آسیب شناسی در دپارتمان پزشکی واقع در دانشکده پزشکی دانشگاه میامی میلر می گوید: «این روغن مشابه داروهای غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن عمل می کند و با اطمینان کامل می توان از آن استفاده کرد. روغن ماهی همچنین از مزایای محافظتی برای قلب و عروق برخوردار می باشد». خطرات مصرف این روغن عبارتند از: خونریزی، کبودی و احتمال آلودگی به جیوه موجود در روغن ماهی. تحقیقات نشان می دهد مصرف روزانه ۱۰ گرم روغن ماهی اثر مثبتی بر روی درد مفاصل دارد؛ اما متاسفانه هیچ تجویز معتبری در مورد میزان مصرف آن وجود ندارد. روغن ماهی به صورت قرص های ژله ای در داروخانه ها، فروشگاه های مواد غذایی و بهداشتی موجود است.

روغن بذر کتان، که از بذر کتان به دست می آید، حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ می باشد. این روغن هم به صورت کپسول های ژله ای و هم به شکل روغن برای سس سالاد یا غذاها در دسترس است که بایستی در یخچال نگهداری شود. بزرگسالان روزانه می توانند به مقدار ۳۰۰۰ میلی گرم از آن مصرف کنند. این روغن در داروخانه ها، فروشگاه های مواد غذایی و بهداشتی موجود است.

زنجبیل، ادویه ای است که از ریشه گیاه زنجبیل بدست می آید. می توان از پودر حاصل از ریشه، یا خود ریشه تازه استفاده کرد؛ زنجبیل، به صورت دم کرده یا آب نبات متبلور نیز مورد استفاده قرار می گیرد. زنجبیل در طب آیورودا (طب سنتی هندوستان) برای سالهای متمادی جهت مقابله با التهاب به کار رفته است. اطلاعات بدست آمده از مطالعات علمی،کم و غیر قطعی است؛ اما حداقل یکی از مطالعات نشان می دهد که زنجبیل به تسکین برخی از دردها و تورم های بیماران روماتیسم مفصلی کمک می کند. زنجبیل را می توان از فروشگاه های مواد غذایی به صورت ادویه، چای یا آبنبات یا ریشه تازه گیاه تهیه کرد. نوع کپسول این ریشه گیاهی نیز موجود می باشد. می توان هر روز از زنجبیل استفاده کرد؛ اما حداکثر میزان مصرفی ۴ گرم در روز است.

عصاره ساقه الهی (TGV)، از ریشه گیاهی بومی در چین، ژاپن و کره بدست می آید. در طب چینی برای مبارزه با بیماری های خود ایمنی مورد استفاده قرار گرفته است. برخی ازمطالعات انجام شده در آمریکا نشان می دهد که استفاده از عصاره TGV می تواند برای تسکین علایم روماتیسم مفید باشد. هرچند، NCCAM خاطر نشان می کند هیچ محصول مطمئن حاوی TGV در آمریکا موجود نیست. این محصول را می توانید از طریق عرضه کنندگان چینی یا پزشکان طب چینی ، همراه با توصیه برای دوز مصرفی مناسب، تهیه کنید.

زردچوبه، مانند زنجبیل جزو ادویه جات محسوب می شود و سال های سال نقشی کلیدی در طب آیورودا به عنوان ضد التهاب ایفا نموده است. تحقیقات در مورد اثربخشی آن همچنان ادامه دارد. حداقل یکی از مطالعات نشان می دهد که استفاده روزانه از زردچوبه، سفتی سحرگاهی و درد مفاصل را آرام می کند. زردچوبه به صورت ادویه پودری، کپسول یا پماد در دسترس است. کورکومین از اجزای تشکیل دهنده فعال زردچوبه است که برای درمان التهاب کاربرد دارد. استفاده بیش از حد از زردچوبه باعث مشکلات گوارشی مانند زخم معده خواهد شد. حدود ۱۲۰۰ میلی گرم در روز مقدار توصیه شده برای این مکمل است. زردچوبه را می توان از فروشگاه های مواد غذایی و بهداشتی تهیه کرد.

آرتریت روماتوئید و رژیم غذایی سالم

گرچه بسیاری از مکمل ها به صورت قرص در دسترس اند، اما بهتر است که برای تسکین درد، از یک رژیم غذایی مناسب استفاده کنید.

رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات، غنی از آنتی اکسیدان است که نقشی اساسی در مبارزه با التهاب ایفا می کند. دکتر جان استوارت، دکترای پزشکی و روماتولوژی در مرکز علمی و سلامتی دانشگاه تنسی می گوید: «تمامی بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی بایستی از رژیم غذایی متعادل و سالم استفاده کنند. شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می دهد رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان ها، اثرات طولانی مدت دارد.

اگر تصمیم دارید تا از راه مکمل ها به بیماری خود کمک کنید، با پزشک مشورت نمایید.
درمان موضعی

۱- حنا و کندر را هر کدام چهار مثقال تهیه نموده و با زردی تخم‌مرغ خمیر نموده و به محل

درد ببندد. شب‌ها تا ۳ ماه (بلغمی)

۲- اسپند را بکوبد و با آب نمک خمیر نموده در محل درد بسته شود. شب‌ها تا ۳ ماه

(صفراوی)

۳- مقداری عسل خالص را روی پارچه تمیزی پهن کرده و روی مفاصل بگذارد و هر ۲۴

ساعت یکبار تجدید کند تا ۵-۴ روز (بلغمی)

۴- برگ کلم و یا برگ اسفناج را بشوید و روی محل درد بگذارد و اطوی گرم را روی آن

بکشد (دموی‌مزاج‌ها)

۵- مفاصل در هم? گروه‌ها روزانه ۲ بار و هر بار ۱۵ دقیقه با روغن زیتون و یا روغن

کرچک ماساژ داده شود.

درمان سیستمیک

۱- رژیم انگور، مدت ۴۰ روز هر روز ۱ تا ۲ کیلو انگور بدون هسته و پوست را در سه

نوبت بخورید و از خوردن غذا منع گردد و یا اینکه هر ساعت ۱ لیوان آب انگور بخورد

(کنترااندیکاسیون: ۱- مرض قند ۲- زخم معده ۳- ورم روده و معده)

۲- درد مفاصل در مزاج سرد را با دادن داروهای گرم و غذاهای گرم و در مزاج گرم با

اغذیه و داروهای سرد تعدیل مزاج نماید.

۳- سورنجان ۱۰ گرم + زیره ۵۰ گرم + دارفلفل ۵ گرم + پودینه باغی ۵ گرم نرم کوبیده و

با عسل روزی ۱۰ گرم میل شود (تا ۷ روز)

رژیم غذایی در آرتروز و آرتریت روماتوئید

الف- غذاهایی که نباید مصرف شوند:

انواع گوشت‌ها – گل کلم – نمک – اسفناج – روغن حیوانی – قارچ – جگر، دل، قلوه – تخم‌مرغ

مغز – پسته – کله پاچه – زرشک – شکلات و کاکائو – سبزیجات خشک – قهوه و چای غلیظ

گوجه فرنگی – عدس – پنیر کهنه – لوبیای سبز – ادویه – ماهی‌ها و ساردین – سرکه – نخود

ب- میوه و غذاهایی که زیاد باید مصرف شوند (بر حسب مزاج) عبارتند از:

سبزی پلو – سیب – زرشک پلو – پرتقال – برنج با گشنیز – نارنگی – آش سبزی یا عدس – انجیر

آش آبغوره – لیمو شیرین – آش شلغم – موز – انار