آویشن درختچه ای کوتاه و پر شاخه است. شاخه های علفی آن پوشیده از برگ هایی در قسمت فوقانی ساقه است. گل های سفید ریز آن به طور چتری و منفرد می رویند. میوه آن فندق چهار قسمتی است. گیاه آویشن گیاهی است علفی با ساقه های کرکدار و سفید از خانواده نعناع (Lamiasceae) که سرشاخه های گل دار و برگ، آن قابل استفاده می باشد.

● موارد استفاده دم کرده آن به هضم غذا کمک می نماید و ضد سرفه و خلط آور است و در برونشیت، سیاه سرفه و التهاب دستگاه تنفس فوقانی استفاده می گردد.

● آثار فارماکولوژیک اثر ضد سرفه و خلط آور و ضد اسپاسم این گیاه در مطالعات بر روی حیوانات از عمده ترین آثار آن بوده اند. ضد عفونی کننده، هاضم غذا، ضد سرفه، ضدبو، ضد تشنج، غذا.جوشانده این گیاه در درمان پیچش روده و اسهال موثر است.

آویشن عامل تصفیه کننده خوبی بوده و در درمان بی خوابی و امراض جهاز هاضمه مفید است. اگر ۵ تا ۱۰ گرم اویشن را در یک لیتر آبجوش دم کرده و با کمی عسل به بیماران مبتلا به تنگی نفس و کلیه و مثانه و درد مفاصل و سیاتیک موثر واقع خواهد شد. آویشن ضد تشنج وضد صرع و ضد نفخ هم است و برای تقویت بینایی و معده مفید است.

برای جلوگیری از ریزش مو ۲۰ گرم اویشن را در یک لیتر آب جوشانده آن را هرچند روز یک بار به سر بمالید. ضمنا در خوردن اویشن نباید زیاده روی کرد زیرا باعث بروز آلبومین در ادرار می شود. مواد موثره آویشن باغی خلط آور بوده و برای معالجه سرفه مورد استفاده قرار می گیرد. از تنتور و عصاره های الکلی پیکررویشی این گیاه برای معالجه سرفه، گلودرد، برونشیت و آسم استفاده فراوان می شود.

● مقدار مصرف ۱۱- ۴ گرم به صورت دم کرده ۳ بار در روز

● منع مصرف و عوارض جانبی از مصرف روغن فرار آویشن به صورت خوراکی باید خود داری کرد و فقط به صورت استعمال خارجی کاربرد دارد و علایم مسمومیت با این گیاه و با روغن فرار آن تهوع، استفراغ، درد معده، سرگیجی و در نهایت تشنج، اغما و کلاپس قلبی تنفسی است.

خیلی ها از آویشن بعنوان چاشنی استفاده می کنند و طعم و مزه آن را بسیار دوست دارند؛ اما در عین حال کسانی هم هستند که بیشتر به اثرات دارویی آویشن علاقه نشان می دهند. آویشن هم مثل هر گیاه دارویی دیگر می تواند فایده ها و مضراتی داشته باشد. بد نیست با هم نگاهی بیندازیم به مهمترین خواص مثبت و منفی این گیاه:

  • بعضی تحقیقات اولیه، نشان داده اند که مصرف آویشن یا عصاره آن می تواند در درمان برونشیت موثر باشد. آویشن می تواند در بیماران مبتلا به برونشیت سرفه و تب را کاهش دهد و دفع خلط را بیشتر کند.
  • بر اساس بعضی مطالعات دیگر، احتمالا استفاده از عصاره یا روغن آویشن به همراه روغن رزماری و سدر می تواند در کاهش ریزش مو موثر باشد.
  • مصرف همزمان روغن آویشن در ترکیب با روغن ماهی و ویتامین ئی E و روغن “حشیش الحمار” ، می تواند علائم بیماری حرکت (ماشین گرفتگی) را بویژه در کودکان، بهبود ببخشد.

همچنین ممکن است آویشن در درمان موارد زیر هم موثر باشد:

  • کولیک
  • تورم لوزه ها
  • عفونت گوش
  • شب ادراری اطفال
  • بوی بد دهان
  • گلو درد چرکی
  • عفونتهای ریوی

البته در منابع علمی تاکید شده است که به شواهد بیشتری برای اطمینان از اثرات مثبت قطعی این گیاه در بیماریهای فوق نیاز است.

  • در بعضی منابع اشاره شده است که مصرف زیاد آویشن یا عصاره آن در دوران بارداری می تواند احتمال سقط جنین را افزایش دهد. بنابراین توصیه شده است که خانمهای حامله بهتر است از مصرف این گیاه خودداری کنند.
  • در مورد مصرف آویشن در دوران شیردهی، تحقیقات کافی انجام نشده است اما توصیه شده است که در این دوران هم بیش از حد متداول خوراکی، از این گیاه استفاده نشود.
  • بر اساس تحقیقات، معلوم شده که آویشن می تواند روند انعقاد خون را با تاخیر مواجه کند. بنابراین کسانی که قرار است تحت عمل جراحی قرار بگیرند،  از دو هفته قبل از عمل جراحی، نباید آویشن استفاده کنند.
  • همچنین بعضی افراد ممکن است به آویشن و فرآورده های آن حساسیت داشته باشند، در این صورت نباید از این گیاه به صورت خوراکی یا موضعی (مثل روغنهای پوستی و …) استفاده کنند.

این گیاه هم مثل همه گیاهان دارویی و در حقیقت مثل همه داروها، هم فایده دارد و هم عارضه، بنابراین در صورتیکه میخواهید آن را به قصد دارویی استفاده کنید حتما باید این کار را زیر نظر پزشک خود انجام دهید. این حرف که “گیاهان دارویی بر خلاف داروهایی متداول (صنعتی) هیچ عوارضی ندارند” کاملا غلط و خطرناک است.